سایت تحلیلی خبری روز الیگودرز تحلیل و بررسی موضوعات مربوط به الیگودرز
پیشینه تاریخی و آثار باستانی الیگودرز
الیگودرز به دلیل آب و هوای مناسب و دشتهای حاصل خیز و داشتن آب کافی از دیر باز مورد توجه اقوام مختلف آریایی و غیرآریایی مخصوصا به عنوان منطقه ییلاقی مناسب بوده است وجود غار های تاریخی سنگ نگاره های متعدد تپه ها و قلعه های تاریخی نشان اهمیت این منطقه در گذشته و حال دارد. وجود چند روستا با نام های دستگرد و شواهد تاریخی از جمله تپه های باستانی، قلعه ها، قبرستان ها و محوطه های تاریخی نشان میدهد این منطقه در دوره های مختلف از جمله دوره های مس و برنز سکونتگاه انسان ها بوده است. وجود آثاری از دوره ساسانیان نشان از این است که الیگودرز در این دوره از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. آثار باستانی الیگودرز به دوره های مختلفی تعلق دارد.
بناهای تاریخی شهرستان الیگودرز
با نگاهی دقیق تر به تاریخ الیگودرز و بر اساس شواهدی که از موارد زیر قابل درک است، آثار باستانی الیگودرز بیش از صدها مورد است که به ثبت ملی نیز رسیده اند.
آثار باستانی الیگودرز شامل موارد زیر می باشد:
-
آتشکده‌های تاریخی
- آثار دوران پس از اسلام
- آثار سلسله های پادشاهی از ساسانیان تا قاجاریه
- آثار عصر برنز
- آثار عصر مس
- آسیاب‌های تاریخی
- باغ‌های تاریخی
- تپه‌های باستانی
- چشمه‌های تاریخی
- سدهای تاریخی
- قلعه‌های تاریخی
- گورستان‌های تاریخی
- محوطه‌های باستانی
- محوطه‌های تاریخی
در هر دوره‌ای انسان‌ها برای نیایش خود مکانی را انتخاب می‌کردند و در آن به عبادت مشغول می‌شدند.
آتشکده‌ها همان نیایشگاه‌ها یا مکان‌های عبادی در دوران زرتشتیان به شمار می‌آیند. در مرکز آتشکده‌ها مکانی را برای روشن نگه داشتن آتش مقدس در نظر می‌گرفتند. ایرانیان زرتشتی در آتشکده‌ها به نیایش مشغول می‌شدند و کتاب مقدس اوستا را می‌خواندند.
مهمترین آتشکده‌های به جای مانده از زمان ساسانیان آتشکده آذرگشنسب، آتشکده آذر برزین مهر و آتشکده آذر فرنبغ کاریان نام دارند.
با آمدن اسلام تعدادی از این آتشکده‌ها ویران شدند و یا تغییر کاربری دادند، تعدادی هم به دست فراموشی سپرده شدند. با گرویدن مردم به دین اسلام، مساجد بر روی پایه‌های برخی از آتشکده‌ها به عنوان عبادتگاه ساخته شدند.
مساجدی که با تزئینات زیبای کاشی‌کاری، گچبری و آجرکاری به یکی از مکان‌های تاریخی و دیدنی ایران تبدیل شده‌اند.
آتشکده کیورز امیرآباد آتشکده‌ای برجای مانده از دوران پیش از اسلام است که در روستای کیورز امیرآباد در شهرستان الیگودرز قرار دارد. آتشکده کیورز امیرآباد در سال ۱۳۸۰ ه.ش با شمارهٔ ثبت ۴۳۵۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
- آثار دوران پس از اسلام
تپه خرمن جا خاک پتیه مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران باستان تا دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان الیگودرز، روستای خاک پتیه واقع شده و این اثر در تاریخ ۵ آذر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۳۸۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپه بالاده مربوط به سده‌های اولیه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان الیگودرز، بخش بشارت، دهستان پیشکوه ذلقی، چسبیده به ضلع جنوب شرقی روستای حرآباد علیا واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ خرداد ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۲۷۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپه بردبناب مربوط به سده‌های میانه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان الیگودرز، بخش بشارت، دهستان پیشکوه ذلقی، ۱/۲ کیلومتری غرب روستای نخودکار واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۵۲۷۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپه برم مربوط به دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان الیگودرز، روستای برم واقع شده و این اثر در تاریخ ۵ آذر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۳۶۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپه برنا آباد مربوط به دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان الیگودرز، جاده ازنا، الیگودرز واقع شده و این اثر در تاریخ ۵ آذر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۳۵۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپه دره ارجنک مربوط به سده‌های میانه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان الیگودرز، بخش بشارت، دهستان پیشکوه ذلقی، ۶ کیلومتری غرب روستای گیلان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۵۲۴۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپه دل زه مربوط به سده‌های میانه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان الیگودرز، بخش بشارت، دهستان پیشکوه ذلقی، ۴۰۰ متری جنوب شرقی روستای شرالی واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۵۲۶۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپه زوردزار مربوط به سده‌های میانه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان الیگودرز، بخش بشارت، دهستان پیشکوه ذلقی، ۷۰۰ متری جنوب شرقی روستای باغ لطفیان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۵۲۵۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپه سنگر رضا خانی مربوط به سده‌های میانه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان الیگودرز، بخش بشارت، دهستان پیشکوه ذلقی، ۵۰ متری شمال روستای سنگر واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۵۲۴۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپه شماره ۴ فیروز آباد (گلیله) مربوط به دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان الیگودرز، روستای فیروز آباد واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۷۴۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپه طاسل مربوط به دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان الیگودرز، روستای طاسل واقع شده و این اثر در تاریخ ۵ آذر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۳۸۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
- آثار سلسله های پادشاهی از ساسانیان تا قاجاریه
- آثار عصر برنز
- آثار عصر مس
- آسیاب‌های تاریخی
- باغ‌های تاریخی
- تپه‌های باستانی
- چشمه‌های تاریخی
- سدهای تاریخی
- قلعه‌های تاریخی
- گورستان‌های تاریخی
- محوطه‌های باستانی
- محوطه‌های تاریخی
اما متاسفانه به علت بی توجهی بسیاری از این آثار تاریخی مورد چپاول قرار گرفته و رو به زوال و نابودی می روند و هیچ حمایتی از سوی نهادهای ذی ربط از این آثار به عمل نمی آید برای مثال قلعه تاریخی مندیش بارها موردهجوم غارتگران قرار گرفته است و حفاری های زیادی در آن انجام شده است تپه های تاریخی روستاهای مختلف نیز زیر هیچ گونه حمایتی قرار ندارند و شاید اگر احداث کمربندی جدید نبود هیچگاه تپه تاریخی شهر الیگودرز در کنار میدان آزادگان شناسایی نمی شد در حال حاضر هم که مقداری از این تپه بر اثر اتوبان از بین رفته است این شرایط در مورد نگاره های تاریخی خمه گورستان های تاریخی و قلعه های مختلف از جمله قلعه باد باد سور قلعه دختر و … نیز دیده می شود متاسفانه سازمان های ذی ربط حتی هیچ حرکتی برای شناسایی و ثبت این آثار حداقل در سطح منطقه ای نیز انجام نمی دهند
این مطلب در حال تکمیل است. چنانچه نظری دارید یا مطلب مستقلی در مورد آثار باستانی الیگودرز دارید برایمان ارسال کنید تا با نام شما منتشر نماییم. برای ارتباط با وب سایت روزالیگودرز از لینک زیر استفاده کنید.
منبع :
