آزادی خرمشهر از چنگال دیو حریص متجاوز حقیقتاً امری عادی نیست.

امام خمینی(ره) در تبیین این واقعیت فرمود: «خرمشهر را خدا آزاد کرد» و به راستی اراده الهی در خواست و همت جمعی ملت ایران از هر لباس و در هر موقعیتی تبلور یافت و اتحاد و همدلی بی سابقه ای را به وجود آورد. (امیر سرتیپ مسعود بختیاری از فرماندهان دوران دفاع مقدس)

توان نظامی ایران در شهر خرمشهر ابتدای جنگ

با نگاهی به توان نظامی ایران در شهر خرمشهر در ابتدای جنگ و استعداد نظامی عراق در زمان فتح خرمشهر توسط رزمندگان میهن اسلامی، شاید بتوان کمی به روشن شدن علت بیان این جمله کمک کرد. توان نظامی ایران در  آغاز جنگ از زبان یکی از فرماندهان ارتش چنین بوده است: “تکاوران نیروی دریایی ارتش محوریت اصلی را در درگیری ها داشتند.نیروهای ژاندارمری حضور داشتند، نیروهای شهربانی بودند، چند گردان از لشکر ۹۲ زرهی خوزستان (گردان های ۲۳۲و ۱۵۱ دژ) و نیروهای مردمی منطقه اعم از مرد و زن سلاح به دست گرفته بودند و دوشادوش ما و در کنار بچه های ارتشی و نظامی می جنگیدند. این نیروهای مردمی غالباً از مردم عرب زبان خود خرمشهر و اطراف بودند، نیروهایی که صدام روی همراهی آن ها حساب ویژه ای باز کرده بود”.

توان نظامی عراق در ابتدای جنگ

در مجموع نیروهای ما حدود ۳۰۰۰ نفر حدود ۳۴ روز در خرمشهر در مقابل ۱۲  لشکر عراقی شامل: دو لشکر زرهی، پنج لشکر مکانیزه، دو لشکر پیاده ۲۴۰۰ تانک، ده هزار سرباز، توپخانه (مستقر در ۳۵ کیلومتری شهر) و پشتیبانی هوایی (هواپیما و هلیکوپتر) مقاومت کردند. این مقاومت در مقابل ارتشی بود که کویت با ۱۲۰ کیلومتر فاصله از عراق  را در مدت یک هفته به اشغال کامل درآورد. اما علیرغم شعارهای صدام مبنی بر فتح یک روزه خرمشهر و دوروزه خوزستان، ۳۴ روز در مقابلش ایستادگی کردیم.

۳۱ اردیبهشت سالروز عملیات غرور انگیز لشگر ۵۷ حضرت ابوالفضل(ع) لرستان در منطقه حاج عمران است. در این روز که همزمان با فصل لاله های واژگون در دشت های الیگودرز است لاله های بی نظیر لرستان و الیگودرز در حاج عمران پرپر شدند. مطلب  فصل لاله های واژگون و پرپر شدن لاله های الیگودرز در حاج عمران را مطالعه فرمایید.

توان نظامی ایران و دشمن متجاوز عراقی در عملیات بیت المقدس 

مسیر غرب اهواز تا خرمشهر در اشغال ۱۱ لشگر از نوع پیاده، زرهی و مکانیزه همچنین  ۱۹ تیپ، ۳۰ گروهان کماندو، گردان های تانک، شناسایی و توپخانه عراقی بوده است. عقب راندن این همه نیرو در چهار مرحله عملیات بیت المقدس و فتح خرمشهر کاری غیرقابل باور برای تحلیلگران نظامی آن روز بود.در زمان فتح خرمشهر ما در فاصله ۱۵ کیلومتری خرمشهر بیش از سه بار هر بار حدود ۱۰ کیلومتر نیروهای عراقی را به عقب راندیم و دوباره با فشار نیروهای عراقی به نقطه قبل عقب نشینی کردیم. فتح خرمشهر آن روزها رویایی دست نیافتنی می نمود. نیروهایی خسته و فرماندهان و مشاوران خسته تر،  از ۲۰ روز نبرد بی امان به فکر چاره ای بودند تا بتوانند به خرمشهر نزدیک شوند.

فتح خرمشهر در سوم خرداد

در روز اول خرداد نیروهای ارتش، سپاه و بسیج توانستند به خرمشهر برسند و در روزهای دوم و سوم شهر را به طور کامل در اختیار بگیرند. کشته شدن بیش از ۱۶۰۰۰ عراقی و اسارت بیش از ۱۹۰۰۰ نفر نشان از میزان نیروی عراق در حفاظت از خرمشهر بوده است. این توان عظیم و برنامه ریزی حدود ۶۰۰ روزه عراق برای حفظ خرمشهر در مرحله چهارم عملیات بیت المقدس در هم شکست. چنین بود که امام خمینی پس از دریافت تلگراف فتح خرمشهر، با ذکر این جمله که خرمشهر را خدا آزاد کرد، عظمت این کار به یادماندنی و بزرگ را در ذهن ها جاودان کرد.

خرمشهر را خدا آزاد کرد یک بیان عرفانی است از فضایی که بر جبهه ایران و رزمندگانش در جنگ تحمیلی حاکم بود، اما نمی تواند باعث شود که مسئولین شهری، استانی و ملی به این شهر بی توجه باشند و انتظار داشته باشند که خرمشهر را خدا آباد کند.

منوچهر بسحاق