سایت تحلیلی خبری روز الیگودرز تحلیل و بررسی موضوعات مربوط به الیگودرز
استاد رضا سرلک بختیاری نویسنده و اندیشمند الیگودرزی . نزدیک به هفت دهه از عمر خود را صرف شناخت، معرفی و اعتلای فرهنگ ایران و لرستان و بختیاری نمود.
آثار مکتوب
الف- طایفه سرلک شاخه ای کهن از ایل بختیاری
طایفه سرلک چهارلنگ بختیاری، شاخه ای از جامعه لران است که در پهنه وسیعی از ایران پراکنده هستند.
وحدت جغرافیایی، تاریخ، زبان و فرهنگ مشترک، نظام ساخت درونی و رده بندیهای اجتماعی، اقصتاد متکی بر دامداری سنتی و کوچ زیربنای مشترکی برای استحکام در جامعه این قوم بوده و بر یکپارچگی آنها قدرت بخشیده است.
در مجموعه حاضر به اختصار، از چهار قرن تاریخ اجتماعی و اقتصادی طایفه سرلک بختیاری سخن رفته است.
اطلاعات آن نیز، به وسیله اسناد محفوظ در صندوقچه های نوادگان این طایفه، تحقیقات میدانی و کتابخانه ای جمع آوری شده است.
در ابتدای کتاب، پیشگفتار و تاریخ مجملی از قوم بختیاری و طایفه سرلک بر مبنای اسناد موجود آمده است. زندگینامه برخی از بزرگان طایفه سرلک، احکام و فرامین، عقدنامه ها، اجاره نامه، استشهاد، استفتاء، تقسیمنامه، شکایتنامه، صلحنامه، وصیتنامه، وقفنامه و… شجره نامه، نسبنامه، تحمیدیه، صورت اسامی روحانیان و حکام شرع، القاب بانوان، آقایان، روحانیان و… از جمله مطالب کتاب هستند.
کتاب مقدمهء مستوفایی به قلم استاد صفینژاد با عنوان«لرهای ایران»دارد که طی آن ابتدا به تاریخچهء قوم لر، تقسیمات داخلی آن،قلمرو و حدود استقرار این قوم اشاره شده و سپس بهطور مشخص ایل بختیاری مورد بررسی قرار گرفته و متعاقب آن به طایفه سرلک پرداخته شده است.
متن کتاب شامل چهار بخش است:
عنوان بخش اول«اشارهای کوتاه به تاریخ و جغرافیای ایل بختیاری»است(۱۴-۵۴)که طی آن پس از اشاره به تاریخ قوم بختیاری،بهطور مشخص به طایفهء سرلک در دورهء صفوی پرداخته و سپس وجه تسمیهء«چهار لنگ»و«هفت لنگ»را توضیح داده است.
بخش سوم که مهمترین بخش کتاب است به شرح اسناد بازیافتهای اختصاص دارد که قسمت اصلی آنها را برخی خانوادههای اهل فرهنگ طایفه سرلک در اختیار پژوهشگر قرار دادهاند.
نکتهء مهمی که در ایت عقدنامهها وجود دارد و پژوهشگر نیز به درستی روی آن تأکید کرده این است که در همهء عقدنامهها وسایل و لوازم زندگی مانند فرش،ظروف مسی و رختخواب که جزء جهیزه هستند به عنوان مهریه قید شده و به عهدهء داماد بوده است.
کتاب شامل تصاویر اشخاص، اسناد و مدارک، نقشه و… است.
ب- واژه نامه گویش بختیاری چهارلنگ نوشته استاد رضا سرلک بختیاری
در تدوین این واژهنامه، علاوه بر ذکر معادل فارسی برای واژگان گویش بختیاری، مفاهیم کنایی واژهها آورده شده است.
همچنین نام و تصویر اشیا و ابزارهایی که امروزه کاربردی ندارند در کتاب به طبع رسیده است.
ضمن آن که گاه به ضرورت، به جزئیات زندگی، کار و رفتار روستائیان اشارتی رفته است.
نگارنده در تدوین این واژهنامه، “راهنمای گردآوری گویش “تالیف “صادق کیا “را سرمشق خود قرار داده است . واژهنامههای کتاب برحسب حروف الفبای فارسی و آوانگاری تدوین گردیده است .
یادآور میشود منطقه بختیاری چهارلنگ از شرق به جاپلق، از شمال به گلپایگان و خوانسار و اصفهان، از جنوب به بختیاری هفت لنگ و از غرب به سیلاخور سفلی و لرستان محدود است.
نظر نگارنده (استاد رضا سرلک بختیاری) در مورد کتاب واژه نامه گویش بختیاری چهارلنگ
در گردآوری کتاب واژه نامه گویش بختیاری چهارلنگ همه گویشهای منطقه کار یک یا چند نفر نیست، بلکه کار یک پژوهشکده زبان با گروهی گویشور آشنا به زبانهای بومی است که به دلایل بسیار مهمی این پژوهش باید هرچه زودتر آغاز شود.
نگارنده، که خود بختیاری است و به گویش بختیاری چهارلنگ و پیرامون آن آشنایی دارد، از سالها پیش شروع به گردآوری واژههای این گویش کرده است و در این راه، راهنمای گردآوری گویشها، تألیف دکتر صادق کیا را سرمشق خود قرار داده است.
در تنظیم الفبایی این واژه نامه، برای حروف هم صدا، یک حرف به کار رفته است و از کاربرد نشانههای متعدد پرهیز شده است.
در تألیف کتاب واژه نامه گویش بختیاری چهارلنگ علاوه بر ذکر معادل فارسی برای واژگان گویش بختیاری، مفاهیم کنایی واژهها هم ذکر شده است. هم چنین نام و تصویر اشیا و ابزارهایی که امروزه دیگر کاربردی ندارند آمده است؛ و نیز در حد لزوم به جزئیات زندگی، کار و رفتار روستائیان پرداخته است.
سرفصلهای کتاب واژه نامه پویش بختیاری چهارلنگ
- آشنایی با منطقه بختیاری
- چند نکته درباره ساختار گویش بختیاری
- ضمیمه کتاب واژه نامه گویش بختیاری
- راهنمای یافتن واژهها به گویش بختیاری
ج – انگار همین دیروز بود (هفت دهه خاطرات فرهنگی)
کتاب حاضر، بیانی از سرگذشت و خاطرات زندگی «رضا سرلک» است که با زبانی ساده و روان نگاشته شده است. خاطرات وی در این کتاب بر اساس تاریخ تنظیم گردیده است.
ابتدا شرح کوتاهی از زندگی مربوط به دوره کودکی و نوجوانی، رفتن به مکتبخانه و حوادث گوناگونی که از پنج تا چهاردهسالگی اتفاق افتاده ارائه شده است.
سپس شرح خاطراتی از آغاز ورود به تهران از کتابخانه دانش شروع میشود و در دانشگاه تهران ادامه مییابد و در بنیاد دایرهالمعارف اسلامی پایان میپذیرد.
در ادامه مؤلف به شرح انساندوستی و محبتهای افرادی بزرگوار و بعضی اتفاقات نادر میپردازد.
در پایان سالشمار زندگی و مشاغل فرهنگی «رضا سرلک» آورده شده است.
د- آداب و رسوم و فرهنگ عامه ایل بختیاری چهارلنگ
برای پیوستن به صفحه اینستاگرام روزالیگودرز بر روی لینک زیر کلیک کنید.
آماده سازی برای انتشار در وب سایت روزالیگودرز : رژان بسحاق
کارشناس حقوق و متخصص تولید محتوا
