نام ایرانی شب یلدا ، شب چله است که بلندترین شب سال در نیمکره شمالی زمین می باشد. .
شب چلّه زمان بین فرورفتن آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا برآمدن آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) گفته میشود.
شب چله در نیمکرهی شمالی با انقلاب زمستانی برابر است و به همین دلیل از آن زمان به بعد طول روز بیشتر و طول شب کوتاهتر میشود. مراسم شب چله از طریق ایران به قلمرو رومیان راه یافت و جشن ساتورن خوانده میشد.
ایرانیان باستان با این باور که فردای شب چله با دمیدن خورشید، روزها بلندتر میشوند و تابش نور ایزدی افزونی مییابد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر ایزد نگهبان آفتاب میخواندند و برای آن جشن بزرگی برپا میکردند و از این رو به دهمین ماه سال دی (دی در آیین ایرانی {زرتشتی} به معنی دادار و آفریننده) میگفتند که ماه تولد خورشید بود.
شب چله و جشن های باستانی
چله و جشنهایی که در این شب برگزار میشود، یک سنت باستانی است.
مردم دوران باستان که با دانش ستاره شناسی آشنایی داشتند، میدانستند که کوتاهترین روزها، آخرین روز پاییز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن روزها به تدریج بلندتر و شبها کوتاه تر میشوند، از همین رو آن را شب زایش مهر یا میترا نامیدند.
سفرهی شب چله ، میَزد Myazd نام داشت و شامل میوههای تر و خشک، نیز آجیل یا به گویش ایرانی، لرک Lork بود.
روزِ پس از شب چله (یکم دی ماه) را خورروز (روز خورشید) و دی_گان؛ میخواندند و به استراحت میپرداختند و تعطیل عمومی بود.
📘 آثارالباقیه
ابوریحان_بیرونی
برگرفته از صفحه تلگرام 🌿بنیاد غیر دولتی مهرپایدار دفترمازندران🌿
برای پیوستن به صفحه اینستاگرام روزالیگودرز بر روی لینک زیر کلیک کنید.
آماده سازی برای انتشار در وب سایت روزالیگودرز : رژان بسحاق
دانشجوی کارشناسی حقوق