شاهنامه خوانان و شاهنامه خوانی در الیگودرز  سابقه ای نزدیک به عمر شاهنامه دارد. 

شاهنامه اثر حکیم ابوالقاسم فردوسی طوسی، حماسه‌ای منظوم، بر حسب دست نوشته‌های موجود دربرگیرنده نزدیک به ۵۰٬۰۰۰  تا  ۶۱٬۰۰۰ بیت و یکی از بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین سروده‌های حماسیِ جهان است.

سرایش شاهنامه دست‌آوردِ دست‌کم سی سال کارِ پیوستهٔ فردوسی بزرگ سخن‌سرای نامدار ایرانی است.

موضوع این شاهکار ادبی، افسانه‌ها و تاریخ ایران از آغاز تا حملهٔ عرب‌ها به ایران در سدهٔ هفتم میلادی است (شاهنامه از سه بخش اسطوره، پهلوانی و تاریخی تشکیل شده‌است) که در چهار دودمان پادشاهیِ پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان گنجانده می‌شود.

هنگامی که زبانِ دانش و ادبیات در ایران زبان عربی بود، فردوسی، با سرودن شاهنامه با ویژگی‌های هدف‌مندی که داشت، زبان پارسی را زنده و پایدار کرد.

یکی از بن‌مایه‌های مهمی که فردوسی برای سرودن شاهنامه از آن استفاده کرد، شاهنامهٔ ابومنصوری بود. شاهنامه نفوذ بسیاری در جهت‌گیری فرهنگ فارسی و نیز بازتاب‌های شکوه‌مندی در ادبیات جهان داشته‌است و شاعران بزرگی مانند گوته و ویکتور هوگو از آن به نیکی یاد کرده‌اند.

شاهنامه خوانان الیگودرزی

•  زنده یاد استاد حسین صلاحی
• استاد ابوالقاسم دهقانی
• استاد کیخسرو دهقانی فرزند استاد ابوالقاسم دهقان
• آقای اسدالله عابدینی
• آقای رسول خدادای
• آقای حاج مصطفی رحمانی
• آقای غلامرضا سلاحی فرزند زنده یاد استاد حسین سلاحی  
• آقای احمد رضا عسکری
• آقای علی شمعگانی
• آقای علی شیر دهقانی فرزند استاد ابوالقاسم دهقان 
• آقای علیرضا سلاحی فرزند زنده یاد استاد حسین سلاحی
• آقای سید ضیا میرشاکی 
• آقای سید یحیی میرشاکی

شاهنامه در ایلات لرهای بختیاری

از پیدایش هنر نقالی در لرستان سابقه ای در دست نیست ولی می توان مدعی شد که لرها به محض آشنایی با این هنر سخت به آن دل بسته اند.

لرها مردمانی سوار کار . تیر انداز و دلاور بوده و از دیر باز تا نزدیک به شش دهه پیش همواره  در حال جنگ با دشمنان خارجی و در حال نبرد های داخلی یا پیکار با نیروهای دولت مرکزی بوده اند .

زمانی که آرامش برای مدتی بر سراسر ایران سایه می افکند لرها باز هم رنگ آسایش را نمی دیدند به همین خاطر این مردم علاقه فراوانی به داستانها و حکایتها و افسانه های حماسی داشته و این علاقه در ادبیات شفاهی امور اجتماعی مویه ها و ترانه هایشان به خوبی آشکار است.

لرها از دیر باز با شاهنامه آشنایی داشتند و آن را بسیار گرامی می شمردند و دوست می دارند. مردان و زنان لر شبهای دراز زمستان را با شنیدن داستانهای شاهنامه از زبان کسی که وی را نقال یا شاهنامه خوان  خطاب می کردند و دارای صوت خوشی بوده سپری می کردند.

شاهنامه خوانها و نقالان همواره دارای صدای خوش هستند و ابیات شاهنامه را با حسی لازم و با آهنگی حماسی می خوانند  الحانی که شاهنامه خوانان با آن داستانهای شاهنامه  را می خوانند  با لحنی که در خواندن داستانهای نظامی به کار می برند متفاوت است.

این دو لحن که به نام شاهنامه خوانی و نظامی خوانی مشهور شده است در لحن و شیوه آواز مهم است و در مناطق مختلف لرستان به ویژه خرم آباد مشهود است .

آوای شاهنامه خوانی در گوشه شکسته ماهور اجرا می گردد و قطعه ایست که یک بیت شعر را در می گیرد  و ابیات بعدی نیز تکرار می شوند آنچه باعث تنوع آن می گردد سکون غیر قرار دادی و نیز اوج فرودهای نامنظم است.

اینها بیشتر به مفهوم احساس کلمات بستگی دارد شاهنامه خوانی که زمانی یک امتیاز اجتماعی برای فرد به حساب می آمد امروزه رونق چندانی ندارد و بر اساس شواهد موجود فقط بین مردم شهرهای  دورود، الیگودرز و ازنا در شرق لرستان، برخی از روستا ها و ایلات و عشایر  آنها  رواج دارد.

رواج فرهنگ شاهنامه خوانی از گذشته و تاکنون در بین قوم بختیاری به حدی است که کودکان و نوجوانان نیز به این هنر علاقمند شده و در مراسم های مختلف شاهد شاهنامه خوانی کودکان به صورت حرفه ای  هستیم. در بین بختیاری ها شاهنامه خوانی حماسی سابقه دیرینه ای دارد.

امروزه هم پیران و بزرگانی هستند که شاهنامه خوانی را نه به عنوان یک حرفه و هنر بلکه به عنوان یک امر واجب تلقی می کنند و در میهمانی ها و نشست های شبانه به خواندن فرازهایی از شاهنامه اهتمام دارند.

شاهنامه خوانی در الیگودرز 

توجه به شاهنامه خوانی در الیگودرز سبب گردید که درسال ۸۶  جوانان شاهنامه خوان الیگودرز که مشتاق فرهنگ ایرانی بودند انجمن شاهنامه خوانان الیگودرز را با هدف زنده نگهداشتن فرهنگ ایرانی تاسیس نمایند.

در بخش معرفی در وبلاگ این انجمن آمده است: