روز جهانی موزه (انگلیسی: International Museum Day‎) مناسبتی بین‌المللی ست که هر ساله روز ۱۸ می(۲۸ اردیبهشت) توسط شورای بین‌المللی موزه برگزار می‌شود.

این رویداد هر ساله یک موضوع مشخص را برجسته می‌کند و فرصتی را به متخصصین موزه می دهد که امکان دیدار مستقیم با مردم را به دست بیاورند و چالش‌هایی که موزه با آن روبرو می‌باشد را برجسته می‌کند. در واقع هدف این است که موزه جایگاه خود را به عنوان که یک نهاد غیر خصوصی و دائمی برای عموم مردم به دست بیاورد. نهادی که در خدمت و توسعه جامعه است که میراث ملموس و ناملموس بشریت را در هر کشور نگهبانی می‌کند.

تعریف موزه:

انجمن موزه‌های بین‌المللی ICOM موزه را یک موسسه دائمی و غیر انتفاعی معرفی می‌کند که در خدمت جامعه و همچنین پیشرفت آن است. در نتیجه عموم مردم قادر به کسب علم، حفظ، تحقیق، برقراری ارتباط و نمایش میراث ملموس و غیر ملموس به اضافه محیطی لذت‌بخش برای تفریح، تحصیل و آموزش هستند. بنابراین روز جهانی موزه IMD پلتفرمی برای افزایش آگاهی عمومی در مورد موزه‌هایی است که امروز در بهبود جامعه و در سطح بین‌المللی نقش دارند.

گسترش موزه های دنیا و همکاری همه جانبه ی علمی ، فرهنگی و صنعتی، در جهت دستیابی به اهداف فرهنگی از طریق هماهنگ ساختن اقدامات بین المللی و تدوین برنامه هایی مؤثر است که دارای خطوط اساسی همکاری مشترک و دو جانبه بین مردم و موزه ها در سطح جهانی باشد .

بر اساس همین عقیده،در قطعنامه ی شماره ی پنج ِ دوازدهمین مجمع عمومی کمیته ی بین المللی موزه ها ایکوم (ICOM) که در ۲۸ مه ۱۹۷۷ میلادی درمسکو برپا شد ، روز ۱۸ مه برابر با ۲۸ اردیبهشت به عنوان روز جهانی موزه ها اعلام شد  و از آن سال در روز جهانی موزه درهمه ی کشورهای عضو ، مراسمی به مورد اجرا گذاشته می شود.

انواع موزه:

موزه ها را از منظرهای گوناگون می توان طبقه بندی کرد.موضوع،نحوه اداره،حوزه جغرافیایی مخاطبان، سطح تخصص مخاطبان و شیوه ارائه و نمایش آثار از آن جمله اند.اگر طبقه بندی موضوعی را محور طبقه بندی قرار دهیم دسته های زیادی از موزه وجود دارد [۴]که از جمله آنها دسته های هنرهای زیبا، هنر کاربردی، صنایع دستی، باستان‌شناسی، مردم‌شناسی، قوم‌شناسی، تاریخ، تاریخ فرهنگی، تاریخ نظامی، علم، فناوری، موزه کودکان، نقشه، تاریخ طبیعی، سکه‌شناسی، گیاه‌شناسی، علوم طبیعی و تمبرشناسی، کاخ موزه‌ها می‌باشد.

اولین موزه های جهان:

قدیمی‌ترین موزه جهان توسط باستان‌شناس Leonard Wooley در سال ۱۹۲۵ کشف شد. این موزه قدیمی توسط شاهزاده خانم بابلی در ۲۵۰۰ سال پیش ساخته شده است.

اولین موزه‌های جهان در واقع مجموعه‌های خصوصی افراد ثروتمند، خانواده‌ها یا نهادهای هنری بودند که شامل اشیاء نادر و مصنوعات هنری می‌شدند. اغلب این موارد در اتاق های wonder یا قفسه‌های curiosities به نمایش گذاشته می‌شدند.

قدیمی‌ترین موزه از این نوع موزه Ennigaldi-Nanna است که قدمت آن ۳۵۰ سال پیش از میلاد بوده و به آثار باستانی بین‌النهرین اختصاص دارد.

در سال ۱۹۲۵ باستان‌شناس لئونارد ووللی یک مجموعه عجیب و غریب از مصنوعات را در حالی که در قصر بابلی کاوش می‌کرد، کشف کرد. این اشیا از زمان‌ها و مکان‌های مختلفی بودند و با این حال به صورت منظمی سازمان یافته و حتی برچسب‌گذاری شده بودند. در نتیجه ووللی اولین موزه جهان را کشف کرد.

بعضی از قدیمی‌ترین موزه‌های عمومی در جهان در دوره رنسانس در ایتالیا افتتاح شدند، اما بیشتر آنها در قرن هجدهم افتتاح شدند. (منبع : ایسنا )

اولین موزه های ایران:

اولین موزه ایران به دستور ناصرالدین شاه تاسیس شد در اصل کار موزه با آغاز کار و تاسیس کاخ موزه ناصرالدین شاه در کاخ گلستان شروع شد. این موزه به دنبال تخریب قسمتی از ساختمان‌های سمت شمال کاخ تاسیس شد.

اعتماد السلطنه در توصیف موزه چنین می‌نویسد: «موزه به اصطلاح اهالی فرهنگ، عبارت از مکان و محلی که مخزن آثار قدیم و اشیاء بدیعه و نفایس و مستظرفات دنیاست و از هر تحفه و یادگاری که در آن مخزون و موضوع است. اهل علم و اطلاع کسب فایدتی و کشف سری می‌نمایند و از احوال و اوضاع هر زمان و صنایع و حرف آن و رسوم و آداب معمول آن ایام و عادات و طوایف آن باخبر می‌گردند و می‌توان گفت که موزه مقیاس شعور و میزان عقول و درجه افهام اصناف است. مشکلات لاینحل در اینجا حل می‌شود و بر معلومات تاریخی شهود اقامه می‌نماید».

موزه ایران باستان، اولین موزه رسمی ایران

مجموعه موزه ملی ایران، مهم‌ترین و قدیمی‌ترین موزه ایران است که مجموعه ارزشمندی از آثار ایران باستان را در خود جای داده است.

موزه ایران باستان، اولین موزه رسمی ایران است که بیشترین یافته‌های باستان ‌شناسی حاصل از کاوش‌های علمی از دوران پارینه سنگی تا اسلامی در آن نگهداری می‌شوند. این موزه داری دو بخش «ایران باستان» و «دوران اسلامی» است.

تاریخچه موزه ایران باستان
برای اولین بار پیشنهاد ایجاد مکانی به نام موزه توسط مرحوم مرتضی قلی هدایت ملقب به «صنیع الدوله» عنوان شد. او در فکر ایجاد موزه و اداره‌ای به نام اداره عتیقات برای ساماندهی به وضع کاوش‌های تجاری بود اما به این مقصود نرسید. تا اینکه اولین موزه در سال ۱۲۹۵ خورشیدی به نام «موزه ملی یا موزه معارف»، در یکی از اتاق‌های بزرگ وزارت معارف که در سمت شمال بنای مدرسه دارالفنون قرار داشت، تشکیل شد. این موزه دارای ۲۷۰ قلم شی مفرغی، سفالی، شیشه‌ای، سکه، سلاح‌های قدیمی، مهر، اشیای چوبی، مرقعات، کتاب و منسوجات بود که به وسیله کارمندان اداره عتیقات جمع‌آوری یا توسط مردم اهدا شده بود. (منبع : کجارو )

این روزها که به دلیل گسترش کرونا در قرنطینه هستیم باید با خلاقیت اوقاتمان را طوری بگذرانیم که پس از کرونا تاسف نخوریم. برای بازدید مجازی از آثار طبیعی و باستانی الیگودرز و لرستان مطلب سفر مجازی به ۴۴ اثر زیبا از جاذبه های گردشگری لرستان و الیگودرز را ببینید

موزه های لرستان :

موزه باستان شناسی لرستان در تالارهای شمالی و غربی حیاط دوم قلعه فلک الافلاک قرار دارد.

در این موزه مجموعه‌ای از سفالینه‌های دوره‌های مختلف تاریخی و پیش از تاریخ و نیز اشیاء نفیس تاریخی و فرهنگی از جمله اشیاء کلماکره به نمایش درآمده است.

موزه باستانشناسی فلک الافلاک دارای ۱۲ ویترین است که به طور متوسط در هر ویترین آن بیش از ۵۰ اتر تاریخی به نمایش گذاشته شده است. مهمترین اشیا به نمایش گذاشته شده در موزه باستانشناسی فلک الافلاک آثار مکشوفه از غار کلماکره مربوط به دوره هخامنشی و قبل از آن است. بیش از ۱۲ هزار شی تاریخی در گنجینه قلعه فلک الافلاک وجود دارد. در این موزه اشیا تاریخی از جمله مفرغهای لرستان از عصر آهن تا دوره اسلامی به نمایش گذاشته شده است.

موزه مردم شناسی الیگودرز

موزه مردم شناسی الیگودرز